Wat is Gebouwautomatisering GACS/BACS? Een complete gids over Building Automation and Control Systems

In een moderne bedrijfsomgeving is energie-efficiëntie meer dan alleen een slimme investering het is een wettelijke verplichting én een cruciale stap richting duurzaam gebouwbeheer. Terwijl veel organisaties focussen op isolatie, zonnepanelen of technische upgrades, blijft één element vaak onderbelicht: de manier waarop al die technieken worden aangestuurd. 

Het is precies hier dat GACS/BACS Building Automation and Control Systems het verschil maakt. In dit artikel leggen we helder en praktisch uit wat GACS/BACS is, waarom het belangrijk is, wat de Belgische en Europese regelgeving vraagt, en hoe organisaties zich kunnen voorbereiden op de toekomst

Wat is GACS/BACS? 

BACS staat voor Building Automation and Control System, een systeem dat alle technische installaties in een gebouw intelligent met elkaar verbindt en automatisch aanstuurt. 

Denk aan: 

• Verwarming 

• Koeling 

• Ventilatie 

• Verlichting 

• Zonwering 

• Monitoring van energieverbruik 

• Aanwezigheidsdetectie 

• Luchtkwaliteit (CO₂-metingen) 

Met andere woorden: GACS/BACS vormt de hersenen van een gebouw. Het zorgt ervoor dat installaties niet alleen functioneren, maar dit ook slim, gecoördineerd en energiezuinig doen. 

Waarom is BACS zo belangrijk? 

1. Hogere energie-efficiëntie 

Een GACS/BACS-installatie past instellingen aan op basis van real-time data. Hierdoor worden installaties alleen gebruikt wanneer ze echt nodig zijn. 

Voorbeeld: een kantoorruimte waar niemand aanwezig is, hoeft niet verwarmd of verlicht te worden. 

2. Verbeterd comfort voor gebruikers 

Temperatuur, ventilatie en verlichting worden automatisch afgestemd op het ideale binnenklimaat. Dit zorgt voor: 

• Meer comfort 

• Betere luchtkwaliteit 

• Minder klachten van medewerkers 

3. Slimme integratie van systemen 

Moderne gebouwen hebben tientallen aparte systemen. GACS/BACS zorgt ervoor dat die met elkaar communiceren: 

• Zonwering reageert automatisch op zonintensiteit 

• Ventilatie past zich aan op basis van CO₂-waarden 

• Verwarming stopt wanneer ramen openstaan 

4. Besparing op onderhoudskosten 

BACS detecteert: 

• Storingen 

• Inefficiënte instellingen 

• Nood aan onderhoud 

Dit voorkomt dure reparaties én onverwachte uitval. 

5. Naleving van Europese en Belgische regelgeving 

Binnen Europa wordt GACS/BACS steeds belangrijker in de EPBD-richtlijn (Energy Performance of Buildings Directive). Ook Vlaanderen voert verplichtingen in voor grote niet-residentiële gebouwen. 

BACS en de wetgeving (België/Vlaanderen) 

Vanaf 31 december 2025 moeten grote niet-residentiële gebouwen met HVAC-systemen boven een bepaalde vermogensdrempel verplicht uitgerust zijn met een BACS-systeem. 

De verplichting geldt vooral voor gebouwen zoals: 

• Kantoorgebouwen  

• Scholen 

• Overheidsgebouwen 

• Retail & winkelpanden 

• Openbare infrastructuur 

• Ziekenhuizen en zorginstellingen  

  
  

  • Wat moet het GACS/BACS-systeem minstens kunnen? 

    Het systeem moet: 

  • Installaties automatisch aansturen 

  • Energieverbruik continu monitoren 

  • Energie-inefficiënties detecteren en rapporteren 

  • Gebruikers waarschuwen bij storingen of afwijkingen 

  • Deze verplichting kadert in de Europese ambitie om gebouwen energiezuiniger en CO₂-arm te maken. 

    Hoe implementeer je GACS/BACS in een gebouw? 

    Een praktische en inzetbare methodiek voor energie-audits, renovatieprojecten en advies rond gebouwautomatisering: 

  • Analyse van bestaande installaties 

  • Inventariseer het HVAC-vermogen en bepaal of het gebouw onder de verplichting valt. 

  • Bepalen van comfort- en energie-doelstellingen 

    Wil je: 

  • 10–20% energie besparen? 

  • Betere luchtkwaliteit? 

  • Integratie met zonnepanelen of batterijen? 

  • Selecteren van een geschikt GACS/BACS-platform 

  •  Let op: 

  • Interoperabiliteit (bv. EN 15232-standaard) 

  • Uitbreidbaarheid 

  • Cybersecurity 

  • Compatibiliteit met bestaande systemen 

  • Integratie van sensoren en meetpunten 

  • Meten = weten. Zonder data kan GACS/BACS niet optimaliseren. 

  • Monitoring & datalogging 

  •  Dashboarding voor: 

  • Verbruik 

  • Temperaturen 

  • CO₂ 

  • Rendementen 

  • Storingen 

  
  

   6.Optimalisatie & onderhoud 

  Continue opvolging is essentieel voor langdurige energiebesparing. 

  Concrete voorbeeld van GACS/BACS in actie.

  Een schoolgebouw: 

  Tijdens vakanties schakelt GACS/BACS over naar een lage-energie-modus → tot 30% energiebesparing. 

  Waarom kiezen voor Vlegel Technology? 

  Vlegel Technology helpt organisaties om hun gebouw slimmer, zuiniger en klaar voor de toekomst te maken. We leggen technische keuzes begrijpelijk uit, denken mee met jouw situatie en zorgen voor een oplossing die écht werkt. 

  
  

“Wij willen het onze klanten vooral makkelijk maken om energie te besparen. Daarom moet de activatie gebruiksvriendelijk en laagdrempelig zijn. Zo kan bijvoorbeeld een uitbater, op slechts enkele uren tijd, het verbruik van zijn of haar winkel monitoren.” Jef Hoogsteyns, Projectmanager bij Vlegel Technology. 

Met onze ervaring in GACS/BACS, energiebeheer en automatisering begeleiden we je stap voor stap van analyse tot installatie en opvolging. 

Conclusie: waarom GACS/BACS een must-have is voor moderne gebouwen 

BACS is niet langer een luxe of "nice to have", maar een essentieel onderdeel van energie-efficiënt gebouwbeheer. Het helpt organisaties om: 

• Energie te besparen 

• Comfort te verhogen 

• Wettelijke verplichtingen te volgen 

• Onderhoudskosten te verlagen 

• Duurzamer en toekomstgericht te werken 

  
  

  Of je nu beheerder bent van een kantoor, school, winkel of openbaar gebouw GACS/BACS is de sleutel tot een slimmer en energiezuiniger gebouw. 

  Wil je jouw gebouw voorbereiden op de GACS/BACS-verplichting of je energieprestaties verbeteren? Ontdek hoe slimme automatisering direct impact maakt.